आजच्या काळात शिक्षण हे प्रत्येकासाठी अत्यावश्यक झाले आहे. पण उच्च शिक्षण घेताना लागणारा खर्च अनेक विद्यार्थ्यांना परवडत नाही. हाच विचार करून बँका आणि सरकारने विद्यार्थ्यांसाठी शैक्षणिक कर्ज योजना उपलब्ध करून दिली आहे. या योजनेमुळे विद्यार्थ्यांना मोठ्या संस्थांमध्ये शिक्षण घेण्यासाठी आर्थिक मदत मिळते.
शैक्षणिक कर्ज योजना म्हणजे काय?
शैक्षणिक कर्ज योजना ही बँक आणि वित्तीय संस्थांकडून विद्यार्थ्यांना दिली जाणारी आर्थिक मदत आहे. या कर्जाच्या सहाय्याने विद्यार्थी देशातील किंवा परदेशातील कॉलेज/विद्यापीठामध्ये प्रवेश घेऊ शकतात आणि शिक्षण पूर्ण झाल्यावर हप्त्यांद्वारे हे कर्ज परतफेड करता येते.
शैक्षणिक कर्ज योजनेची वैशिष्ट्ये
- ट्युशन फी, लायब्ररी फी, परीक्षा फी इत्यादी शैक्षणिक खर्चासाठी मदत.
- परदेशात शिक्षणासाठी प्रवास व राहण्याचा खर्च कव्हर केला जातो.
- मुलगा किंवा मुलगी दोघांनाही ही सुविधा उपलब्ध.
- कर्जाची परतफेड शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर सुरू होते (मोरेटोरियम पीरियड).
- व्याजदर इतर कर्जांच्या तुलनेत कमी असतो.
- काही योजनांमध्ये मुलींसाठी किंवा आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांसाठी विशेष सवलत दिली जाते.
पात्रता अटी
- अर्जदार भारतीय नागरिक असावा.
- मान्यताप्राप्त कॉलेज/विद्यापीठामध्ये प्रवेश असावा.
- व्यावसायिक, तांत्रिक, पदवी किंवा पदव्युत्तर शिक्षणासाठी अर्ज करता येतो.
आवश्यक कागदपत्रे
- प्रवेशपत्र (Admission Letter)
- फी स्ट्रक्चरची माहिती
- आधार कार्ड / पॅन कार्ड
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- रहिवासी पुरावा
- पासपोर्ट साईज फोटो
शैक्षणिक कर्ज योजनेचे लाभ
- सुलभ शिक्षणाचा मार्ग – आर्थिक अडचणीमुळे शिक्षण थांबत नाही.
- परदेशी शिक्षणासाठी मदत – परदेशात उच्च शिक्षण घेण्याचे स्वप्न पूर्ण करता येते.
- कर सवलत – आयकर कायद्याच्या कलम 80E अंतर्गत व्याजावर करसवलत मिळते.
- लवचिक परतफेड – पदवी पूर्ण झाल्यानंतर काही कालावधी मिळतो आणि त्यानंतरच कर्ज परतफेड सुरू होते.
अर्ज कसा करावा?
- जवळच्या बँकेत किंवा वित्तीय संस्थेत संपर्क साधावा.
- अर्ज फॉर्म भरावा.
- आवश्यक कागदपत्रे जोडावीत.
- बँक तपासणी करून कर्ज मंजूर करते.
निष्कर्ष
शैक्षणिक कर्ज योजना विद्यार्थ्यांसाठी एक मोठा आधार आहे. उच्च शिक्षण घेण्यासाठी पैसे अडथळा ठरू नयेत, म्हणून ही योजना महत्वाची ठरते. जर तुम्हाला शिक्षणासाठी आर्थिक मदत हवी असेल, तर ही योजना नक्कीच उपयोगी ठरेल.